Cosmetica....
Wat moet ik nu kopen? Ik zie door de bomen het bos niet meer….
Dagelijks krijg ik vragen, over de verschillen tussen allerlei soorten termen binnen cosmetica, claims en keurmerken. Mensen zien werkelijk door de bomen het bos niet meer. Wat betekenen al deze termen nu precies en is bijvoorbeeld ‘natuurlijke’ cosmetica beter, veiliger voor mens, dier en milieu dan reguliere cosmetica?
Regelmatig lees ik uitspraken in de trant van; ‘wat ik niet op kan eten, smeer ik ook niet op mijn huid’…. Deze uitspraak is kort door de bocht en feitelijk onjuist.
Graag zet ik hieronder alle termen op een rij, die je tegen komt binnen de wereld van de ‘Natuurlijke’ cosmetica.
Cosmetica (zonder extra labeltje)
Wettelijke definitie:
Alle stoffen of mengsels die bestemd zijn om in aanraking te worden gebracht met de delen van het menselijke lichaamsoppervlak (opperhuid, beharing, haar, nagels, lippen en uitwendige geslachtsorganen) of met de tanden en kiezen en de mondslijmvliezen, met het uitsluitende of hoofdzakelijke oogmerk deze te reinigen, te parfumeren, het uiterlijk ervan te wijzigen en/of voornoemde lichaamsdelen te beschermen of in goede staat te houden of lichaamsgeuren te corrigeren. Cosmetica in Europa dient geregistreerd te zijn binnen het cpnp. Daarnaast wordt cosmetica gelukkig al lang niet meer actief getest op dieren. Dit is bij wet verboden.
Natuurlijke of chemische/synthetische cosmetica
Veel mensen associëren ‘natuurlijk’ of natuurproducten met gezondheid. Niet zo raar omdat biologische fabrikanten het ook brengen alsof niet biologische cosmetica schadelijk zou zijn voor ons gestel. Een natuurproduct is een product met hierin ingrediënten, die worden onttrokken uit plant of dier. Dit wil niet zeggen dat dit product per definitie vriendelijk voor de huid is. In planten komen stoffen voor die de huid irriteren (berenklauw, brandnetel), of een allergie kunnen veroorzaken (chrysant). Natuurproducten ondergaan ook chemische processen voordat het in de winkel verkocht kan worden. Conserveringsmiddelen zijn nodig om het product houdbaar te maken. ‘Natuurlijk’ mag al op de verpakking staan als er slechts 0,01% aan natuurlijke ingrediënten in het product zit.
DE INGREDIËNTEN WAARUIT COSMETICA ZIJN SAMENGESTELD, KUNNEN CHEMISCH/SYNTHETISCH OF NATUURLIJK VAN AARD ZIJN.
Chemische/synthetische ingrediënten zijn stoffen die door de mens zijn gemaakt cq nagebootst. Natuurlijke ingrediënten zijn direct afkomstig uit de natuur.
Of een stof nu ‘natuurlijk’ is of chemisch/synthetisch zegt niets over de veiligheid! Natuurlijke stoffen zijn niet per definitie beter dan chemische/synthetische stoffen. In de natuur komen genoeg stoffen voor die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Natuurlijke oliën kunnen allergenen bevatten die huidreacties kunnen veroorzaken. Alle stoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Chemische stof of natuurlijke stof, er moet altijd gekeken worden naar welke stof het is en wat de concentratie van die stof is, voordat gezegd kan worden of de stof slecht is voor de gezondheid.
NATUURLIJKE OF NIET-NATUURLIJKE INGREDIËNTEN: ZE WORDEN OP DEZELFDE MANIER GETEST VOOR COSMETICA EN VOLGENS DEZELFDE STRENGE MAATSTAVEN BEOORDEELD OP VEILIGHEID. ALS ER WORDT GETWIJFELD OF EEN STOF VEILIG IS VOOR DE TOEPASSING IN COSMETICA, DAN WORDT DEZE NIET GEBRUIKT.
Als men spreekt over of chemische stof of synthetische stof, dan bedoelt men dus hetzelfde. De stof is verkregen door een chemische reactie in een fabriek. Een stof die door een chemische reactie verkregen is, kan precies dezelfde stof zijn als een stof die uit een plant of dier verkregen is. Aan het eindproduct valt niet te zien wat de afkomst is van de stof.
Biologische = organische cosmetica
Biologische cosmetica zijn dus vervaardigd uit natuurlijke producten en lijken daarmee veel gezonder dan andere cosmetica met alcohol en parfum. Toch moet je ook oppassen met deze natuurlijke verzorgingsproducten. Het is niet omdat een ingrediënt uit de natuur komt, dat het niet giftig of schadelijk is.
Bovenstaande termen worden in Nederland door elkaar en naast elkaar gebruikt. Organisch is eigenlijk hetzelfde als biologisch. Het komt van het Engelse 'organic' wat letterlijk biologisch betekend. De Nederlandse betekenis van organisch is: 'materiaal van biologische (levende) oorsprong'. Er zit dus geen verschil in de producten!
Ecologische cosmetica
Ecologisch en biologisch wordt vaak door elkaar gebruikt. Ecologisch houdt consequent rekening met het volledige ecosysteem waarin wij leven en vermijdt zoveel mogelijk wat dit systeem kan schaden, zo min mogelijk belastend voor het milieu.
Dierproefvrije cosmetica en vegetarische cosmetica
Dat een product dierproefvrij is, betekent niet dat er geen dierlijke ingrediënten worden gebruikt. Dierproefvrije cosmetica zijn dus niet automatisch diervriendelijk. De meest gebruikte dierlijke ingrediënten in cosmetica zijn bijenwas, lanoline (vet dat voorkomt in de wol van schapen), honing, karmijn (kleurstof uit schildluizen), melk, zijde en keratine. Maar ook olie verkregen van de (levende) nerts.
Naast dierproefvrije cosmetica kennen we vegetarische cosmetica. Dit is cosmetica waar geen ingrediënten uit dode dieren, in zit. Vegetarische cosmeticaproducten kunnen wel melk, honing of bijvoorbeeld bijenwas bevatten.
In de EU mag niet meer en wordt niet meer getest op dieren.
Vegan of veganistische cosmetica
Veganistische cosmetica is hetzelfde als ‘Vegan’ cosmetica. Deze cosmetica bevatten helemaal geen dierlijke elementen, enkel plantaardige ingrediënten. Deze producten zijn uiteraard dierproefvrij en hiernaast vrij van dierlijke ingrediënten. Let op: natuurlijke cosmetica/ make-up is niet per definitie veganistisch. Dierlijke ingrediënten worden namelijk ook gezien als natuurlijk.
Keurmerken
Gecontroleerde natuurcosmetica
Er zijn in Europa verschillende belangrijke instanties die richtlijnen hebben opgesteld voor natuurcosmetica; bijvoorbeeld BDIH en ECOCERT, de COSMOS-standard en de NaTrue-standard.
Producten die deze milieukeurmerken dragen bevatten natuurlijke grondstoffen zoals plantaardige olie, vetten en wassen, kruidenextracten of etherische oliën en aroma’s uit gecontroleerde biologische verbouw of wildernis conform de gestelde richtlijn. Van belang zijn hierbij:
• het gebruik van een minimaal percentage natuurlijke ingrediënten
• zorgvuldige keuze van de verwerkte plantaardige grondstoffen
• ecologische verdraagzaamheid van ieder product
• milieu- en hulpbron besparende productieprocessen
• biologische afbreekbaarheid van grondstoffen
ECOCERT
Ecocert is een Franse controle- en certificatieorganisatie die zich richt op ecologische en organische productie van voedingsmiddelen, cosmetica en kleding. ECOCERT heeft voor cosmetica richtlijnen opgesteld, die het gebruik van natuurlijke bestanddelen met een zeer hoge ecologische kwaliteit stimuleren. Ecocert is een absoluut top label.
BDIH
De Federatie van Duitse Industrie en Handelsondernemingen voor geneesmiddelen, reformwaren, voedingssupplementen en lichaamsverzorging (de BDIH) heeft een richtlijn opgesteld die het begrip natuurcosmetica voor de gebruiker verheldert. In 1996 ontwikkelde de BDH richtlijnen voor gecontroleerde natuurcosmetica.
COSMOS-standard
De COSMOS-standard is een samenwerkingsverband tussen de grote certificatieorganen voor organische en natuurlijke cosmetica. De standaard is gesticht door de keurmerken BDIH (uit Duitsland), Cosmebio (uit Frankrijk), ECOCERT (uit Frankrijk), ICEA (uit Italië), en de Soil Association (uit Groot Brittannië).
NaTrue
NaTrue is ‘the international association for natural cosmetics’. Vanuit Duitsland is het initiatief genomen een NaTrue-label te ontwikkelen. Belangrijk is voor de Amerikaanse markt.
Nordic Swan label
Dit is het milieukeurmerk van Scandinavië. De Scandinavische landen werken gezamenlijk aan de certificatieschema’s.
Europees Ecolabel cosmetica
Dit is het officiële Europese milieukeurmerk dat wordt erkend door alle landen van de EU. In Nederland beheert stichting Milieukeur het Europese Ecolabel.